mount aso volcano eruption
జపాన్లో గత 2 వారాల్లో 911 భూకంపాలు నమోదయ్యాయి , దీంతో ప్రపంచం మొత్తం దిగ్భ్రాంతి చెంది ఉండగా , 2025 జూలై 4న మధ్యాహ్నం 12:30 సమయంలో జపాన్లోని అసో పర్వతంలోని నాకడాకే క్రేటర్ వద్ద ఒక జ్వాలాముఖి విస్ఫోటనం నమోదయింది. ఈ విస్ఫోటనం కారణంగా ఉప్పొంగిన జ్వాలాముఖి బూడిద సుమారు 1,500 మీటర్ల ఎత్తుకు వ్యాపించింది.
సూచనలు:
- జ్వాలాముఖి శిఖర ప్రాంతానికి చేరువలో ఉన్నవారు అత్యంత జాగ్రత్తగా ఉండాలి.
- విస్ఫోటనాల వల్ల పెద్ద రాళ్లు, బూడిద, వాయువులు బయటకు వచ్చి పరిసర ప్రాంతాలపై ప్రభావం చూపే అవకాశం ఉంది.
- క్రేటర్ చుట్టూ 1 కి.మీ పరిధిలోకి వెళ్ళకండి.
- గాలి మార్గంలో ఉన్న నివాసాలు జాగ్రత్తలు పాటించాలి, బూడిద వర్షం పడే అవకాశం ఉంది.
ప్రస్తుత జ్వాలాముఖి చురుకుదనం స్థాయి: స్థాయి 2 (పర్వతానికి చేరువ వద్ద జాగ్రత్త అవసరం)
🗻 మౌంట్ అసో (Mt. Aso) జ్వాలాముఖి చరిత్ర
మౌంట్ అసో జపాన్లోని క్యూషూ ద్వీపంలో ఉన్నది. ఇది జపాన్‌లోనే కాకుండా, ప్రపంచంలో అతిపెద్ద జ్వాలాముఖి కాల్డెరాలలో (caldera) ఒకటి. ఇది చాలా కాలం నుంచి క్రియాశీల (Active) జ్వాలాముఖి.
🔹 పురాతన కాలంలో విస్ఫోటనలు
- అసో జ్వాలాముఖి చరిత్రకు సుమారు 300,000 సంవత్సరాల చరిత్ర ఉంది.
- 90,000 – 270,000 సంవత్సరాల క్రితం నాలుగు పెద్ద మేగావిస్ఫోటనలు (Mega-eruptions) జరిగాయి.
- వాటిలో అతిపెద్దది అసో-4 విస్ఫోటనం, సుమారు 90,000 సంవత్సరాల క్రితం జరిగింది.
- ఆ విస్ఫోటనం వలన సుమారు 600 క్యూబిక్ కిలోమీటర్ల బూడిద విసిరివేయబడింది.
- దానివల్ల ఏర్పడిన కాల్డెరా (పెద్ద గుంత) సుమారు 25 కిలోమీటర్ల వ్యాసం కలిగి ఉంటుంది.
🔹 ఇటీవలి చరిత్రలో విస్ఫోటనలు
మౌంట్ అసోలో విస్ఫోటనలు తరచుగా జరుగుతూ ఉంటాయి. ముఖ్యమైనవి:
- 1933–1934: పెద్ద మొత్తంలో బూడిద వెలువరించిన విస్ఫోటనం.
- 1953–1958: వరుసగా క్రియాశీల విస్ఫోటనాలు.
- 1979: సుదీర్ఘ విస్ఫోటనాలు, బూడిద వర్షం.
- 1989–1991: పూర్వంగా నాకడాకే క్రేటర్‌లో విస్ఫోటనాలు.
- 2003–2005: మళ్లీ విస్ఫోటనాలు, కొన్ని పర్యాటక ప్రాంతాల మూత.
- 2011: జపాన్లో తుఫాన్లు మరియు భూకంపాల తర్వాత క్రియాశీలత పెరగడం.
- 2014 సప్తెంబర్: బలమైన విస్ఫోటనం, బూడిద మరియు రాళ్ల వర్షం.
- 2015: అత్యంత బలమైన విస్ఫోటనాలు, ముప్పు స్థాయి 3కి చేరింది.
- 2016 అక్టోబర్ 8: పెద్ద విస్ఫోటనం, బూడిద 11,000 మీటర్ల ఎత్తు వరకు వ్యాపించింది.
- 2019: మళ్లీ క్రమంగా సచల విస్ఫోటనాలు.
- 2021 అక్టోబర్: మధ్యస్థాయి విస్ఫోటనం, ప్రాంతీయ హెచ్చరికలు.
- 2025 జూలై 4: తాజా విస్ఫోటనం, బూడిద 1,500 మీటర్ల ఎత్తుకు వ్యాపించిందని జపాన్ వాతావరణ శాఖ ప్రకటించింది.
🔹 ప్రధాన లక్షణాలు
- అసో పర్వతంలో ప్రధానంగా నాకడాకే క్రేటర్ నుంచి విస్ఫోటనాలు జరుగుతాయి.
- విస్ఫోటనాల సమయంలో బూడిద, వేడిగాలులు, వాయువులు, మరియు పెద్ద రాళ్లు విసిరివేత జరుగుతుంది.
- జ్వాలాముఖి చురుకుదనం స్థాయిలను జపాన్ వాతావరణ శాఖ 5 స్థాయిలుగా వర్గీకరిస్తుంది:
- స్థాయి 1 – సాధారణ స్థితి
- స్థాయి 2 – క్రేటర్ చుట్టూ జాగ్రత్త (ప్రస్తుతం)
- స్థాయి 3 – పర్వతానికి చేరువ వద్ద జాగ్రత్త
- స్థాయి 4 – తక్షణపు సన్నద్ధత
- స్థాయి 5 – తక్షణపు ఖాళీ చేయడం
🌋 మౌంట్ అసో ప్రాముఖ్యత
- ఇది జపాన్లో అత్యంత పరిశోధనకు లోనైన జ్వాలాముఖి.
- పర్యాటకానికి ప్రసిద్ధమైన ప్రాంతం.
- విస్ఫోటనాల వల్ల తరచుగా రహదారులు తాత్కాలికంగా మూతవేయబడతాయి.
మౌంట్ అసో (Mt. Aso) పరిధిలో భూకంపాలు (earthquakes) మరియు జ్వాలాముఖి విస్ఫోటనాలు (eruptions) తరచుగా పరస్పర సంబంధం కలిగి ఉంటాయి, వీటిని “వూల్కానిక్ సీస్మిసిటీ” (Volcanic Seismicity) అంటారు.
చిన్న భూకంపాలు విస్ఫోటనానికి ముందు, తర్వాత, లేదా మధ్యలో కూడా జరుగుతుంటాయి.
🌋🔸 అసోలో భూకంపాలు మరియు విస్ఫోటనాల సంబంధం
1️⃣ విస్ఫోటనానికి ముందు భూకంపాలు
- జ్వాలాముఖి కింద మాగ్మా పైకి కదలడం వల్ల, ప్రెషర్ పెరగడం, రాళ్లు విరిగిపోవడం జరుగుతుంది.
- దీనిని “వూల్కానిక్ టెరెమర్” (volcanic tremor) అంటారు.
- అసోలో విస్ఫోటనాల ముందు కొన్ని రోజుల వరకు సాధారణంగా చిన్న భూకంపాలు నమోదవుతాయి.
- ఉదాహరణ:
- 2014 విస్ఫోటనం: ప్రారంభానికి ముందు 2–3 రోజులుగా కొంత చలనం నమోదైంది.
- 2016 విస్ఫోటనం: అక్టోబర్ విస్ఫోటనానికి ముందు “లొ-ఫ్రీక్వెన్సీ” టెరెమర్స్ ఏర్పడ్డాయి.
- ఉదాహరణ:
2️⃣ విస్ఫోటన సమయంలో భూకంపాలు
- విస్ఫోటనం జరిగే క్రమంలో వేగంగా వాయువు బయటకు వెళ్ళడం, సృష్టించిన శబ్దతరంగాలు సీజ్‌మిక్ స్టేషన్లకు నమోదు అవుతాయి.
- వీటిని “ఎక్స్ప్లోసివ్ సీస్మిక్ సిగ్నల్స్” అంటారు.
- అసోలో విస్ఫోటనం సమయంలో “కంటిన్యుయస్ ట్రెమర్” సుమారు గంటల పాటు కొనసాగిన సందర్భాలు ఉన్నాయి.
3️⃣ విస్ఫోటనానంతర భూకంపాలు
- క్రేటర్ కూలిపోయిన తరువాత కొన్నిసార్లు చిన్న భూకంపాలు జరుగుతాయి.
- పెద్ద విస్ఫోటనాల తర్వాత స్థిరత్వం తిరిగి సాధించేవరకు ఇవి కొనసాగుతాయి.
📊 Concurrency ఉదాహరణలు
ఇటీవలి కొన్ని ఉదాహరణలు:
| సంవత్సరం | విస్ఫోటనం | భూకంపాలు |
|---|---|---|
| 2011 | మధ్యస్థాయి విస్ఫోటనాలు | ముందు 10-15 చిన్న భూకంపాలు |
| 2014 | పెద్ద బూడిద విస్ఫోటనం | ముందుగా లొ-ఫ్రీక్వెన్సీ ట్రెమర్స్ |
| 2015 | బలమైన విస్ఫోటనం | ముందుగా కొన్ని రోజులపాటు భూకంపాలు |
| 2016 | అక్టోబర్ 8 – అతిపెద్ద విస్ఫోటనం | విస్ఫోటనానికి కొన్ని గంటల ముందు మాగ్మా కదలికల వల్ల భూకంపాలు |
| 2021 | అక్టోబర్ విస్ఫోటనం | 48 గంటల ముందు మామూలు కన్నా ఎక్కువ సీజ్‌మిక్ చలనం |
| 2025 | జూలై 4 విస్ఫోటనం | JMA ప్రకారం, “సమీప ప్రాంతంలో సీస్మిక్ చలనం” నమోదు అయ్యింది |
🧭 సంక్షిప్తం
✅ మౌంట్ అసోలో విస్ఫోటనాలు మరియు భూకంపాలు తరచుగా సహ-సంభవిస్తాయి (Concurrent)
✅ ఎక్కువగా భూకంపాలు విస్ఫోటనం ముందే అవ్వడం సాధారణం
✅ విస్ఫోటన సమయంలో కంటిన్యూయస్ ట్రెమర్స్ కొనసాగుతాయి
✅ పెద్ద విస్ఫోటనాల తర్వాత కూడా కొద్ది సేపు చిన్న భూకంపాలు వస్తాయి
